Η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης -η κυρίαρχη σήμερα εξήγηση της επιστήμης για τη δημιουργία του σύμπαντος- υποστηρίζει ότι ο χώρος και ο χρόνος ξεπήδησαν από την ανυπαρξία πριν από 14 δισεκατομμύρια χρόνια μέσω μιας θερμής και διαστελλόμενης πύρινης σφαίρας άπειρης σχεδόν πυκνότητας.

Στο "Αέναο σύμπαν", ο Πολ Στάινχαρντ και ο Νιλ Τούροκ, δύο από τους επιφανέστερους θεωρητικούς φυσικούς του κόσμου, προτείνουν μια διαφορετική, επαναστατική κοσμολογία: αυτό που θεωρούσαμε ως σήμερα "στιγμή της δημιουργίας", ήταν απλώς ένα επεισόδιο ενός άπειρου κύκλου τιτάνιων συγκρούσεων ανάμεσα στο δικό μας σύμπαν και σ’ έναν παράλληλο κόσμο. Η Μεγάλη Έκρηξη δεν ήταν η αρχή του χρόνου, αλλά μια γέφυρα από ένα παρελθόν γεμάτο ατελείωτα επαναλαμβανόμενους κύκλους εξέλιξης, κάθε ένας από τους οποίους συνοδευόταν από τη δημιουργία νέας ύλης και το σχηματισμό νέων γαλαξιών, αστέρων και πλανητών.

Οι συγγραφείς αφηγούνται τον τρόπο με τον οποίο κατέληξαν στη θεωρία τους -στην οποία έδωσαν το ελληνικό όνομα "Εκπυρωτικό Σύμπαν"- συνδυάζοντας τις νέες ανακαλύψεις της Αστροφυσικής, της Θεωρίας των Υπερχορδών και της Αστρονομίας.

Το "Αέναο σύμπαν" δίνει απαντήσεις στα μεγάλα προβλήματα της σύγχρονης φυσικής, όπως πού βρίσκεται το 96% του σύμπαντος και γιατί το σύμπαν άρχισε διαστέλλεται μυστηριωδώς με επιταχυνόμενο ρυθμό πριν από 6,3 δισεκατομμύρια χρόνια. Ο Στίβεν Χώκινγκ δήλωσε σχετικά με το Αέναο σύμπαν ότι είναι "μια προκλητική εναλλακτική θεώρηση για την ευρέως αποδεκτή εικόνα της Μεγάλης Έκρηξης και για το μέλλον του σύμπαντος".