Σκοπός του βιβλίου είναι να εισαγάγει τη συστηματική ανάλυση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στα ζητήματα της ευρωτουρκικής σχέσης, κατά το μέρος που αυτά αφορούν και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο Αιγαίο, μέσα από τη συστηματική εξέταση και παρακολούθηση των επίσημα διατυπωμένων ελληνικών θέσεων και επιδιώξεων, στο πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής σε μία ορισμένη χρονική περίοδο (1992-2005). Σημειώνεται, παρόλα αυτά, ότι έχουν ληφθεί υπόψη και οι μεταγενέστερες εξελίξεις που αφορούν στο πρώτο εξάμηνο του 2006. Το πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής των διεθνών σχέσεων είναι το πεδίο όπου το ενδιαφερόμενο κράτος εκδηλώνει τη βούλησή του στον διεθνή χώρο, με σκοπό την προώθηση των ιδιαίτερων συμφερόντων του. Έτσι, το πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής είναι ο κατ' εξοχήν χώρος εκδήλωσης της δυναμικής των διακρατικών σχέσεων. Επιπλέον, στο πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής των διεθνών σχέσεων συναντώνται η πολιτική στρατηγική με την τακτική της διπλωματίας, με σκοπό την επίλυση των στρατηγικών στόχων του εμπλεκόμενου κράτους σε πραγματικό χρόνο και κάτω από τις συγκεκριμένες διεθνείς περιστάσεις.

Το βιβλίο αυτό εντάσσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο ευρύτερο πλαίσιο εξέλιξης της ευρωτουρκικής σχέσης και συναρτά αυτές με τις ευρύτερες γεωπολιτικές διεργασίες στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Η δυναμική των ελληνοτουρκικών σχέσεων συναρτάται έτσι με τις ευρύτερες αυτές διεργασίες για τη διεύρυνση του δυτικού συστήματος αξιών και αρχών στην πολιτική και οικονομική οργάνωση των χωρών της "ευρείας Μέσης Ανατολής". Η Ευρώπη επηρεάζεται από τη γεωπολιτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή και την Ευρασία. Ο χώρος του Αιγαίου γειτνιάζει με το γεωστρατηγικό σύστημα της Μέσης Ανατολής και επηρεάζεται άμεσα από τις εξελίξεις σε αυτό, καθώς και από τις εξελίξεις στην περιοχή του Καυκάσου. Μέσα από τη συγκεκριμένη προσέγγιση διαφαίνονται οι επιδράσεις που έχουν αυτές οι γεωπολιτικές διεργασίες στην ελληνική εξωτερική πολιτική, αλλά και πώς οι επιλογές της τελευταίας μπορούν να αποτελέσουν σημαντική παράμετρο σε αυτές τις διεργασίες.

Σε ιδιαίτερο κεφάλαιο εξετάζονται ενδεικτικά σενάρια αυτών των εξελίξεων. Τα σενάρια αυτά δεν αποτελούν προτάσεις ούτε προβλέψεις για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά υποθέσεις εργασίας. Σε αυτές δημιουργούνται ορισμένα υποθετικά "μοντέλα" για την προβολή των σημερινών δεδομένων στο μέλλον, σε μία προσπάθεια ανίχνευσης κάποιων σημαντικών παραγόντων που επηρεάζουν αναπόφευκτα την έκβαση της τουρκικής "περιπέτειας" προς την Ευρώπη και τις συνδεόμενες με αυτήν εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι παράγοντες αυτοί αφορούν τη σχέση Δύσης-Ισλάμ και Ευρώπης-Αμερικής, αλλά και τη σχέση ΗΠΑ-Ρωσίας με επίκεντρο τον έλεγχο του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας, καθώς επίσης και τη μορφή που θα λάβει η ΕΕ στο μέλλον μέσα από την εξέλιξη του διεθνούς συστήματος σε μονοπολικό (με μοναδική υπερδύναμη τις ΗΠΑ) ή πολυπολικό (με περισσότερους πόλους ισχύος στη δυναμική των διεθνών σχέσεων, όπου η ΕΕ θα διαδραματίζει ισχυρό ρόλο στη σταθερότητα και την ασφάλεια της παγκόσμιας περιφέρειας). Παρόλα αυτά, ορισμένες από αυτές τις υποθέσεις θα μπορούσαν να προβάλουν τις χειρότερες δυνατές εξελίξεις για τις ελληνικές θέσεις στο Αιγαίο (worst case scenario), ενώ άλλες θα μπορούσαν να προβάλουν μία επιθυμητή για την ελληνική πλευρά έκβαση.