Για να αντιληφθεί κανείς την πραγματικότητα του τόπου, όπου ζει και πορεύεται, μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι, είναι αναγκαία η γνώση της τοπικής ιστορίας.

Έτσι μόνο θα μπορέσει να συλλάβει και να ερμηνεύσει καταστάσεις, να φωτίσει μέσα από το παρελθόν το παρόν και προδιαγράψει το μέλλον· έτσι μόνο θα μπορέσει ν' αποκτήσει ιστορική συνείδηση, να διαπιστώσει δηλαδή πως το παρόν αυτού του τόπου είναι αποτέλεσμα της δράσης του ανθρώπου στο παρελθόν κι ότι από τη δική του δράση στο παρόν εξαρτάται η έκβαση του μέλλοντος.

Ο κύκλος των διαλέξεων, που διοργάνωσε το τμήμα νέων της Ηράκλειας Πρωτοβουλίας με το γενικό τίτλο "Ο μίτος της Αριάδνης", που πραγματοποιήθηκαν από 9-11-1996 μέχρι 10-5-1997 στην αίθουσα "Ανδρόγεω", εντάσσεται σ' αυτή την προσπάθεια τοπικής αυτογνωσίας.


Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
- Γιάννης Σακελλαράκης, "Η ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου στην προϊστορική εποχή"
- Νικόλας Φαράκλας, "Η μεγάλη πόλις της Κνωσού: η Κνωσός στην πρώτη προχριστιανική χιλιετία"
- Δημήτρης Τσουγκαράκης, "Κρήτη και Ηράκλειο στη βυζαντινή και αραβικη περίοδο"
- Νίκος Παναγιωτάκης, "Οι αναμνήσεις ενός Κρητικού πρόσφυγα από το Χάνδακα του πρώτου μισού του 17ου αιώνα"
- Στέλλα Παπαδάκη - Όκλαντ, "Ο Χάνδακας κέντρο ανανέωσης και ακτινοβολίας της βυζαντινής καλλιτεχνικής παράδοσης"
- Χρυσούλα Τζομπανάκη, Λιάνα Χανιωτάκη Σταρίδα, "Κάστρο - Χάνδακας: η πόλη και τα τείχη"
- Μάρθα Αποσκίτου - Αλεξίου, "Ο Κρητικός πόλεμος του Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή"
- Θεοχάρης Δετοράκης, "Η πόλη του Ηρακλείου κατά την περίοδο των μεγάλων επαναστάσεων της Κρήτης", "Εικόνες καθημερινής ζωής στο Ηράκλειο του 19ου αιώνα"
- Νίκος Ανδριώτης, "Η άφιξη και εγκατάσταση των μικρασιατών προσφύγων στην Κρήτη και ειδικότερα στο Ηράκλειο"
- Γιάννης Περτσελάκης, "Ηράκλειο: χάος με χάρη. Σκιαγράφηση όσων έγιναν, όσων γίνονται και όσων μέλλει να γενούν στο Λαβύρινθο ενός πολεοδομικού οράματος"