Ποιο είναι το πεπρωμένο της παράδοσης στον σύγχρονο κόσμο; Ενώ άλλοτε οι παραδόσεις ήσαν πηγή συνοχής και συνέχειας, σήμερα οι περισσότερες έχουν διαβρωθεί ή εξαφανίστηκαν εντελώς. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η καταστροφή των παραδόσεων είναι βασική αιτία της σύγχρονης πνευματικής και κοινωνικής παρακμής. Κάποιοι άλλοι αντιμετωπίζουν το ίδιο ακριβώς φαινόμενο ως χειραφέτηση, που ανοίγει το δρόμο σε νέους τρόπους ζωής και νέες μορφές πολιτιστικής έκφρασης.
"Τα ερείπια του παρελθόντος" εξετάζουν κριτικά τις δύο αυτές προοπτικές και τοποθετούν τη διαμάχη σε μια διαφορετική βάση. Ούτε η θρηνολογία για «τον κόσμο που χάσαμε» ούτε οι ύμνοι για την παρακμή της παράδοσης αποτιμούν τη σπουδαιότητα των παραδόσεων. Το βιβλίο περιγράφει την παράδοση που εξαφανίστηκε, αναλύει τις αιτίες, αξιολογεί όσες παραδόσεις επιβίωσαν και πραγματεύεται τον ρόλο τους στις μέρες μας.
Για τον David Gross, η έκπτωση της παράδοσης, αν και πραγματική, εύκολα μεγαλοποιείται. Πολλές παραδόσεις επιβίωσαν στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής· κάποιες άλλες ανασυγκροτήθηκαν σε νέες μορφές ή παραμένουν ως "κατάλοιπα". Ωστόσο, υπολείμματα της παράδοσης είναι ζωντανά, και αντιπροσωπεύουν κάτι ξένο ή "διαφορετικό". Σύμφωνα με τον Gross, η ετερότητα της παράδοσης την καθιστά πολύτιμη, γιατί σήμερα αναλαμβάνει έναν ρόλο τον οποίο δεν είχε ποτέ πριν. Μπορεί να ενοχλεί και να αναστατώνει, να μας υποχρεώνει να επανεξετάσουμε τα "δεδομένα" της σύγχρονης ζωής, ωστόσο μας επανανασυνδέει με πολλές λησμονημένες ή υποτιμημένες δυνατότητες του παρελθόντος.