"... Διεπιστώθη μετ' ασφαλείας ότι οι κάτοικοι της εν λόγω περιοχής όχι μόνον εγνώριζον την ύπαρξιν των συμμοριών, αλλά και παρείχον εις αυτάς τρόφιμα, καταφύγιον και εν γένει πάσαν υποστήριξιν. Εναντίον του τμήματος τούτου της νήσου ελήφθησαν αυστηρότατα μέτρα και αριθμός τις κοινοτήτων έπαυσε να υπάρχη..."
Το παραπάνω απόσπασμα της ανακοίνωσης του διοικητή του φρουρίου Κρήτης Bruno Brauer στις 13 Σεπτεμβρίου 1943, δίνει το περίγραμμα της φρίκης που εξαπέλυσε η ναζιστική μηχανή στα χωριά της Βιάννου και της δυτικής Ιεράπετρας με 400 εκτελεσθέντες (από 14 έως 16 Σεπτεμβρίου). Η "παύση ύπαρξης" στιγμάτισε γενιές επιζήσαντων και απογόνων: εκτελέσεις, εκκένωση και κάψιμο χωριών, εξόριστοι στο ίδιο τους τον τόπο.

Το βιβλίο περιλαμβάνει είκοσι συγκλονιστικές αφηγήσεις επιζήσαντων της καταστροφής από τα δυτικά χωριά της Ιεράπετρας, τα "καημένα" όπως τα λένε: η κατοχή, η αντίσταση, ο αιφνιδιασμός τους και οι εκτελέσεις, η εξορία, η μάχη της επιβίωσης, οι ιταλικές και γερμανικές δυνάμεις κατοχής και η ζωή μετά αποτελούν μερικές απ' τις θεματικές των αφηγητών. Μπορεί κανείς να αναζητήσει πώς εκλαμβάνουν την καταστροφή απ' την οποία επέζησαν, πώς εκλογικεύουν την παράνοιά της, πού επιρρίπτουν ευθύνες γι' αυτήν και γιατί, πού διαφοροποιείται η ατομική απ' τη συλλογική μνήμη καθώς και την επίσημη (ή ακόμη και θεσμοθετημένη) ιστορία, πώς αντιμετωπίζουν τους απογόνους των εκτελεστών τους, κ.ά.