Στο βιβλίο εξετάζονται δύο επιμέρους θέματα από το φιλοσοφικό σύστημα του Αριστοτέλη. Το πρώτο αναφέρεται στην έννοια της αιτιότητας, που αποτελεί ένα από τα πιο κεντρικά ζητήματα όχι μόνον των φυσικών αλλά και των μεταφυσικών και των λογικών θεωριών του Σταγειρίτη. Η ανάλυση έχει ως βάση τη συστηματική επεξεργασία του Β΄ βιβλίου του έργου του "Φυσική Ακρόασις". Το δεύτερο θέμα έχει ως αντικείμενό του τις παιδαγωγικές αντιλήψεις του Αριστοτέλη στο έργο του "Πολιτικά". Η επιλογή των ενλόγω θεμάτων δεν είχε ως βάση μόνον το κριτήριο της επιστημονικής πραγμάτευσής τους, παρά το γεγονός ότι αυτό είναι το κυρίαρχο στην ανάλυση. Προέκυψε και από την αίσθηση ότι σχετίζονται άμεσα με όψεις του σύγχρονου προβληματισμού. Από τη μία πλευρά, το φιλοσοφικό και επιστημονικό ερώτημα: "αιτιότητα ή αιτιοκρατία", αποτελεί ζήτημα που συνεχώς επαναδιατυπώνεται κατά τους δυο τελευταίους αιώνες. Από την άλλη, η σχέση της παιδείας με την πολιτική ζωή είναι ένα θέμα μείζονος σημασίας για την εποχή μας, όπου οι τεχνολογικές παρεμβάσεις στον ανθρώπινο βίο και το οικονομικό κριτήριο στις επιλογές απειλούν την αυθεντικότητα του πολιτικού λόγου και τη μεταμορφωτική αποστολή της παιδείας.