Εμπνευσμένος από έναν μεξικανικό μύθο, ο Στάινμπεκ αφηγείται στο "Μαργαριτάρι" την τραγική ιστορία ενός φτωχού αντρόγυνου, του Κίνο και της Χουάνα. Ο Κίνο βρίσκει το Μαργαριτάρι του Κόσμου και κάνει όνειρα για το μέλλον, που όμως όλα γκρεμίζονται.

Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1947, στην ομώνυμη πολυβραβευμένη ταινία του Εμίλιο Φερνάντεζ, ενώ, χάρη στη δύναμη και στο βάθος του μύθου του, δεν έχει πάψει μέχρι σήμερα να διδάσκεται στα αμερικανικά σχολεία.