Είναι παρήγορο να μπορεί να βλέπει κανείς ταινίες του περασμένου αιώνα -και μάλιστα του πρώτου μισού του- σε κεντρικούς κινηματογράφους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, όταν η -ολοένα και πιο σπάνια- παρουσίαση τους περιορίζεται συνήθως στις μεταμεσονύχτιες τηλεοπτικές προβολές. Το "15x15", ο χαρακτηριστικός αυτός μαθηματικός τύπος που συνοψίζει τη συνεργασία 15 ευρωπαϊκών χωρών, 15 Ευρωπαίων σκηνοθετών, 15 ευρωπαϊκών φεστιβάλ, φέρνει αποτελέσματα που ξεπερνούν την απλή παράθεση 15 ταινιών.

Πρώτον, επειδή αυτές οι 15 ταινίες ξεφεύγουν από τις συμβατικές επιλογές κάποιων αναγνωρισμένων ή κλασικών ταινιών που αντιπροσωπεύουν την ιστορία μιας κινηματογραφίας. Αντίθετα, εμπεριέχουν το άρωμα της ανακάλυψης, τουλάχιστον έξω από τα σύνορα των χωρών από τις οποίες προέρχονται.

Δεύτερον, είναι προσωπικές επιλογές, γνωστών σύγχρονων δημιουργών, που φέρνουν στο φως τις ιδιαίτερες προτιμήσεις τους. Με λίγα λόγια, οι 15 αυτές ταινίες, πέρα από το γεγονός ότι ανήκουν στην ευρωπαϊκή κινηματογραφική κληρονομιά, μας εισάγουν στον απόκρυφο θησαυρό Ευρωπαίων σκηνοθετών που σήμερα μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα.

Τρίτον, μια παρόμοια εκδήλωση αποδεικνύει ότι είναι δυνατή και επιτακτική η συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών φεστιβάλ, ώστε το κεφάλαιο που λέγεται κινηματογραφική παράδοση ή κινηματογραφικός πολιτισμός να μπορεί να διανέμεται και να διαδίδεται σε όλη την Ευρώπη, να αξιοποιείται ιστορικά και καλλιτεχνικά και, πάνω απ' όλα, να πιστοποιεί τη σημασία της κινηματογραφικής κληρονομιάς της ηπείρου μας, κυρίως για τις νεότερες γενιές.

Χάρη στο Ευρωπαϊκό Συντονιστικό Όργανο των Κινηματογραφικών Φεστιβάλ -ιδρυτικό μέλος του οποίου είναι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης- και στο πρόγραμμα Μedia, το πρόγραμμα "15x15" έγινε πραγματικότητα και προωθεί έναν πλούσιο στοχασμό, τόσο για τον αιώνα που μας άφησε, όσο και για τον αιώνα που μόλις άρχισε.

(Μιχάλης Δημόπουλος Διευθυντής Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης)