Ο νηπτικός αγωνιστής μέσα στην ησυχία της εκούσιας μόνωσής του, ζει την αδιάκοπη προσωπική του ενδοσκόπηση - αυτοεξέταση, σ' ένα ασύλληπτο πνεύμα εγρήγορσης και προσωπικού αγώνα. Ζει μια δυναμική ησυχία με πόνο και ιδρώτα.

Ο "θεοειδής" άνθρωπος της ησυχίας και της προσευχής, διακρίνεται για την ισορροπία των πνευματικών του δυνάμεων. "Αγαπά ησυχίαν ο μη πάσχων προς τα του κόσμου· και αγαπά πάντας ανθρώπους, ο μηδέν αγαπών ανθρώπινον" (άγιος Μάξιμος Ομολογητής). Ενώ δεν αγαπά τίποτε απ' αυτό που έχει ο "κόσμος", αγαπά θερμά και γνήσια όλους τους ανθρώπους.