Στο φιλοσοφικό αυτό δοκίμιο ο καθηγητής Γεώργιος Σωτ. Φουντουλάκης εξετάζει θέματα Μεθοδολογίας και Φιλοσοφίας της Ιστορίας, καθώς και τη σχέση της Ιστορίας με τη Φιλοσοφία και με άλλες επιστήμες (Φιλολογία, Αρχαιολογία, Κοινωνιολογία, Οικονομία κ.λπ.) . Επιμένει πολύ στη διευκρίνιση της επιστημονικής μεθόδου της Ιστορίας, στην έννοια της επιστήμης αυτής, καθώς και στο πλάτος της (αρχή, τέλος, ιστορικές περίοδοι κ.λπ.). Κυρία ιδέα του δοκιμίου είναι η διευκρίνιση του επιστημονικού περιεχομένου και του σκοπού της Ιστορίας, καθώς και η χρησιμότητα της.
Τέλος εξετάζει και μερικά θέματα Φιλοσοφίας της Ιστορίας, όπως είναι ο χρόνος στην Ιστορία και άλλα σχετικά φιλοσοφικά θέματα. Η μελέτη του δοκιμίου αυτού μπορεί να βοηθήσει τους αναγνώστες να διακρίνουν την επιστημονική Ιστορία από κάθε άλλη που δεν είναι επιστημονική και αντικείμενη, και να καταλάβουν καλύτερα το επιστημονικό και πνευματικό περιεχόμενο της Ιστορίας.